Nagpatuloy ang pagiging pinuno ni
Calla Kalabaw sa parang. May mga natutuwa sa kaniyang naiaambag sa ikagaganda
ng kanilang lugar. Nababantayan niyang maigi ang bawat kilos ng mga hayop at
insekto. Subalit marami rin ang naiinis sa kaniyang pagiging palautos. Gusto
niya ng pagbabago, ngunit hindi nais niyang biglaan itong mangyari.
"Ano ba iyan si Calla
Kalabaw?!" bungad ni Vina Kuwago. "Trabaho na naman ang iniatang sa
akin!"
"Ano na naman pong
trabaho?" tanong ni Jack Tagak. Naiinis agad siya sa ideya.
"Hay, naku, Jack Tagak, hindi
ako nagkamali nang sinabi ko sa iyo kahapon na kapag pinatawag kaming mga
kanang kamay niya, trabaho na naman. Alam mo bang magsaliksik daw kami ng
solusyon sa problema sa nag-iisang puno sa parang," paliwanag ni Vina
Kuwago.
"Ano ba 'yan si Calla
Kalabaw?! Hindi naman natin gawain iyan. Siya dapat ang humanap ng solusyon
diyan sa problema niya dahil siya naman ang may gawa niyan," asik ni Zap
Kulisap. "Tamad niya talaga!"
Tahimik na nakikinig lang si Naty
Bulate. Pangiti-ngiti lang siya. Naunawaan naman siya ng tatlong kaibigan niya.
Napakamahiyaan talaga niya at bihira siyang magbitaw ng ideya at opinyon.
Gayunpaman, siya ay kinakikitaan ng pagiging loyal sa kanila at hinding-hindi
maglalabas ng anumang pinag-usapan. Malayong-malayo ang ugali niya kay Chris
Ahas.
"Tama kayo, mga kaibigan.
Hindi lang alam ni Calla Kalabaw kung sino-sino ang dapat niyang lapitan para
masolusyunan ang suliranin niya," mahinahong wika ni Jack Tagak. "Ako
alam ko."
"Paano?" maang na tanong
ni Vina Kuwago.
"Nakita ko noon pang nakaraang
araw ang naninilaw na mga dahon ng puno. Sa tuwing nakadapo ako sa sanga niyon,
unti-unting nagkakalaglagan ang mga dahon. Marahil, iniisip nating lahat na ang
tanging solusyon ay tanggalin lang ang mga dilaw na dahon, ngunit hindi ba niya
batid na baka may mas malalim pang dahilan?"
Napatingin sina Vina Kuwago, Zap
Kulisap, at Naty Bulate kay Jack Tagak. Naghihintay pa sila ng malalim na
paliwanag.
"Ang mga dilaw na dahon ay
epekto lamang ng tunay na suliranin," patuloy ni Jack Tagak. "Hindi
natin nakikita angga ugat ng puno, subalit baka ito ang may problema. Maaaring
nababad sa tubig ang mga ugat. Maaari ring may mga pesteng sumisira rito."
"Ay, tama ka, Jack
Tagak!" sang-ayon ni Vina Kuwago.
"Gusto ko ang paliwanag
mo," sabi naman ni Zap Kulisap.
Halata namang sumang-ayon si Naty
Bulate nang tumingin siya kay Jack Tagak.
"Kung mapapanatili niyang tama
ang dami ng tubig, hindi maninilaw at maglalagas ang mga dahon ng puno. Siguro,
hindi niya kailangan gumawa ng lubluban sa ilalim nito. Sa halip,
magpalipat-lipat siya ng mahihigaan, na maaaring magdulot ng magandang dalawang
bagay. Una, maiiwasan ang pagkasira ng lupa at pagiging lubluban nito.
Pangalawa, matutuhan pa niyang makipagsalamuha sa mga nasasakupang hayop at
insekto upang hindi siya kailangan, bagkus suportahan at mahalin."
Tila kumbinsido ang tatlo sa
tinuran ni Jack Tagak.
"Ang pinakaugat ng problema sa
rito sa parang ay kakulangan ng pagkakaibigan. At ang taong dapat nagbibigay ng
solusyon nito ay si Calla Kalabaw. Siya ang pinuno kaya siya ang nararapat
maglapit sa atin sa isa't isa," patuloy ng tagak.
"Tama ka riyan, Jack
Tagak!" sang-ayon ni Vina Kuwago.
Nagpasalamat muna si Jack Tagak,
bago nagpatuloy. "Halimbawa, noong pinagsabihan ni Barack Uwak ang isang
insekto. Nagkatampuhan sila. Kung magkaibigan sila, matatanggap nila ang
komento, suhestiyon o kritisismo ng isa't isa. Halimbawa pa, ang kaibigan kong
si Daniel Daga. Mas matanda siya sa akin, pero kapag mali siya, naipapamukha ko
sa kaniya ang kanilang kabuktutan at naipaparating ko sa kaniya nang may
respeto ang aking saloobin."
"Hindi lahat, Jack
Tagak," sabi ni Zap Kulisap. "May mga kasamahan talaga tayo rito sa
parang na kahit tratuhin mong kaibigan, tutuklawin ka pa rin."
"A, oo. Kilala ko siya. Siya
ang exception. Magpalit man ng balat ang ahas, ahas pa rin."
Nagtawanan silang apat.
"Alam iyan ni Naty
Bulate," dagdag pa ni Jack Tagak.
Tumango-tango lang ang bulate.
Talagang tahimik siya, pero sang-ayon naman sa pinag-uusapan.
Saglit na naputol ang usapan ng
apat nang dumating si Chris Ahas at Salud Uod. Kinausap nila si Jack Tagak,
tungkol sa isang bagay.
Mabilis lang naman silang natapos.
"Himala! Kinausap ako ni Chris
Ahas," wika ni Jack Tagak.
"Oo nga," makahulugang
sagot ni Zap Kulisap. Nakitawa siya kay Jack Tagak.
Muling natahimik ang apat.
Pagkalipas ng ilang sandali,
nagsalita na si Vina Kuwago.
"Seryoso akong pag-isipan ang
solusyon sa problema sa parang, pero hindi ko balak isagawa ang solusyon na
iyon. Tama ka, Jack Tagak. Kailangang malaman ni Calla Kalabaw ang tunay na
ugat ng mga problema natin."
"Pagkakaibigan. Iyan ang dapat
itayo. Ang parang ay para sa ating lahat. Walang malaki at maliit na suliranin
sa magkakaibigang nagkakaunawaan at nagtutulungan. Subalit, kapag may hayop at
insektong nagtatago sa dilim at kasakiman, hindi lang ang puno ang masisira.
Marami pa. Pati ang buhay ng bawat isa sa atin ay nanganganib," litanya ni
Jack Tagak na animo'y pari.
"Salamat! Pupunta ako ngayon
kay Calla Kalabaw. Sana pakinggan at sundin niya ang mga suhestiyon natin.
Paalam, mga kasama!" sabi ni Vina Kuwago, saka lumipad.
Nang bumalik si Vina Kuwago, hindi
maipinta ang kaniyang mukha.
"Ano ng sabi ni Calla
Kalabaw?" usisa ni Jack Tagak.
"Wala," matabang na sagot
ng kuwago.
"Wala? Ibig sabihin, hindi
niya gusto," singit ni Zap Kulisap. "Grabe talagang ang kalabaw na
iyan!"
"Hayaan na lang natin siya sa
gusto niya. Alam naman natin kung sino lang ang pinakikingga niya," ani
Jack Tagak.
"Naiinis lang ako kasi hindi
niya magawang makinig sa iba. Kung alin pa ang nakabubuti sa karamihan, iyon pa
ang kaniyang binabalewala at inaayawan." Napailing na lang si Vina Kuwago.
"Ayos lang iyan! Tutal
naipaabot naman natin ang ating opinyon, ngayon, hintayin niya ang resulta ng
kaniyang pagiging sarado ng kaniyang isip. Ang bawat maling desisyon ay
nagdudulot ng mapait na bunga," pag-iidyimatiko ni Jack Tagak.
"Totoo iyan!" sang-yon ni
Zap Kulisap. "Hayaan na natin siya."
"Oo nga! Kasiraan naman niya
iyan. e. Ipinakikita lamang niya na hindi siya nararapat maging reyna ng
parang."
Lumipas ng mga araw, patuloy ang
pagdilaw at paglagas ng mga dahon ng nag-iisang puno sa parang. Wala na halos
gustong manatili roon. Para na silang sinunog kapag sumisilong sila roon. At
kapag umulan naman, animo'y nalulunod sila sa bawat patak. Kapansin-pansin din
ang unti-unti pagkatuyo ng lubluban ni Calla Kalabaw.
"Mamamatay ako rito, kailangan
ko nang lumipat ng ibang lubluban," galit na galit na wika ni Charito
Hito, habang gumagapang palayo sa putikan.
Malayo na ang hito sa lubluban kaya
halos mawalan siya ng hininga. Kapag hindi pa siya nakarating sa dati niyang
tirahan, maaari siyang sumakabilang-buhay.
Nakita ni Jack Tagak ang
pagkukumahog ni Charito Hito, kaya dinagit niya ito.
"Salamat, Jack Tagak!"
maluha-luhang sabi ng hito. Halos kapusin na ito ng hininga.
"Okay!" pakli ng tagak.
Ayaw na niyang mag-aksaya ng sandali. Kaya, buong lakas niyang ikinamay ang
kaniyang mga pakpak at nilipad ang kinaroroonan ang dating lubluban ni Calla
Kalabaw.
Nang maihulog ni Jack Tagak si
Charito Hito sa tubig, dumapo naman siya sa batong katabi niyon.
"Batid ko ang dahilan ng
ginawa mo," simula ni Jack Tagak. Hinintay niyang makahinga nang maayos si
Charito Hito.
"Oo, kaibigan! Mamamatay ako
roon kung magtatagal pa ako. Masyadong balat-kalabaw ang ating reyna. Hindi
niya tuloy nararamdaman ang mga pangangailangan natin. Hindi na niya nagagawa
ang kaniyang tungkulin."
"Tama ka! Pero, alam mo bang
may magagawa tayong lahat?"
"Paano? Paano kung
ipinamumukha niya sa atin na siya ang pinakamataas sa parang at hindi siya
maaaring utusam, suwayin, punain, at payuhan?"
Ngumiti muna si Jack Tagak.
"Pag-isipan mo. May magagawa ka. May magagawa ako. May magagawa ang bawat
isa. Magkaisa tayo."
Napaisip ang hito, ngunit walang
salitang lumabas sa kaniyang bibig.
"So, paano? Una na ako. Ingat
lagi! Nawa'y maging maayos ka na rito. Minsan, kailangan nating maging kuntento
kung ano ang mayroon tayo at kung nasaan tayo upang hindi tayo mabigo. Paalam.
kaibigan!"
"Paalam! Salamat nang
marami!" Nang mawala sa paningin niya si Jack Tagak, saka lamang niya
pinag-isipan ang mga huling tinuran nito. "Maalam siya, kagaya siya ni
Vina Kuwago," pabulong na paghanga niya sa tagak.
No comments:
Post a Comment