Real (E)state sa/ng Pilipinas (Kolum)

Real (E)state sa/ng Pilipinas

 

 

Ang bahay na walang tao ay parang katawan, na walang kaluluwa. Totoo ito. Pero ang taong walang bahay ay parang kaluluwa na walang katawan. Tama ba ako?

 

Tuwing lumuluwas ako nang madaling araw sa siyudad, napapalingon ako sa mga taong nakahiga sa karton. Wala silang tahanan, kaya wala silang maayos na higaan. Kahabag-habag ang kanilang kalagayan. Iyan ang real state ng Pilipinas.

 

Ayon sa datos ng Philippine Development Plan 2023-2028, tinatayang aabot sa 6.8 milyon ang kakulangan sa pabahay sa Pilipinas.

 

Napaisip ako… … Andaming real estate companies sa Pilipinas, pero andami pa ring walang sariling bahay. At natanong ko ang sarili ko… Nasaan na kaya ang mga politikong nangako ng mga pabahay?

 

Paunlad nang paunlad ang real estate and land development industry sa Pilipinas. Patuloy na namamayagpag ang mga higanteng kompanya, gaya ng Ayala Land, SM Prime Holdings, Vista Land, at Megaworld Corporation. Lumalaki rin ang bilang ng mga papausbong na land developers. Walang awat din ang pagsilang ng mga kapitalista, na nag-aalok ng iba’t ibang oportunidad sa pagkakaroon ng sariling tahanan. Iyan ang real estate sa Pilipinas.

 

 

Subalit, sabi nga, “maililihim ang yaman, ngunit hindi ang kahirapan.” Mula sa nagtatayugang gusali o condominium, matatanaw o madurungawan mo ang totoong mukha ng kahirapan. Sa gitna ng maunlad na sibilisasyon, may mga tahanang hindi nakasasabay sa pamantayan ng kaunlaran. May mga taong hindi batid ang kahulugan ng salitang ‘kaunlaran’ sapagkat namulat sila sa salitang ‘kahirapan.’

 

Natuklasan ng Bangko Sentral ng Pilipinas nitong 2023 mula sa mga datos ng Residential Real Estate Loan Granted ay nagsitaasan. Ang presyo ng single detached unit ay lumobo ng 49.1%. Ang condo ay umangat ng 33.6%. Ang townhouses ay umakyat ng 16.8%. At ang duplex ay tumaas ng 0.4%. Nangangahulugan ito na mas mahirap para sa mahihirap nating kababayan ang maka-avail ng mga ito. Napakahirap para sa kanila ang magkaroon ng kaligayahan. Sa bahay ang tunay na kaligayahan, sabi nga. Kaya kung patuloy na aakyat ang presyo ng mga pabahay, talagang hindi makakaahon sa kawalan ng disenteng tirahan ang mahihirap nating kababayan.

 

 

Sang-ayon ako sa sinabi ng dating senador na si Panfilo Lacson, sa kaniyang kampanya noong 2022 presidential election. Aniya, madaling sabihin na ang lahat ng boboto sa kaniya ay mabibigyan ng bahay, pero imposible iyon dahil kapag ginamitan ng Matematika, ang annual budget, let’s say P500 bilyon sa isang taon ay mauubos para sa 5.3 milyong bahay.”

 

Naglabas naman ng Executive Order No. 34 si Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. noong Abril 29, 2024. Ipinag-uutos dito na gamitin ang mga nakatiwangwang na lupain ng gobyerno para sa mga housing project ng pamahalaan. Dito ipinanganak ang flagship program na Pambansang Pabahay Para sa Pilipino Program o 4PH.

 

Ito na kaya ang sagot sa problema sa pabahay? Ito na kaya ang solusyon sa mahal na presyo ng real estate properties? O baka ito pa rin ang pangakong napako? Abangan natin ito!

 

Basta ang masasabi ko, hindi ang presyo ng real estate ang problema. Nasa mga namumuno ang susi ng problema. Sila ang magbubukas ng kaunlaran. Sila rin ang magsasara sa kahirapan. At tayong mga mamamayan ang pipili sa kanila.

 

Piliin natin ang hindi nangangako, pero umaaksiyon. Iboto natin ang umaaksiyon para sa kapakanan ng mga Pilipino—mayaman man o mahirap.

 

 

Tandaan, ang hindi tumutupad sa pangako ay hindi karapat-dapat pagkatiwalaan. Huwag magtiwala sa mga pangako ng hangin. Sa halip, pagkatiwalaan natin ang mga pinuno na ang hangad ay wakasan ang kahirapan sa pamamagitan ng pagputol sa ugat ng korupsiyon.

 

Ang korupsiyon ang nagdudulot ng mga problema sa bansa. Hindi man afford ng iba ang mga pabahay ng mga kompanya, pero deserve ng bawat Pilipino ang tahanang binuo ng ating mga iniluklok na pinuno ng gobyerno. Deserve natin ang matinong pinuno—pinunong may kaluluwa.

 

Ang pinunong magbibigay ng tahanan sa bawat Pilipino ay lider na may puso. Siya’y tiyak na pinalaki ng mga magulang sa isang masayang tahanan dahil ang tahanan ay kung saan ang puso ay naroroon.